Conform artikel 304, § 5 van het Decreet over het Lokaal Bestuur dient de Gemeenteraad bij reglement de wijze waarop concreet vorm gegeven wordt aan volgende vormen van inspraak te bepalen:
- Recht van inwoners om voorstellen en vragen op de agenda van de Gemeenteraad te zetten
- Recht van eenieder om verzoekschriften in te dienen bij de organen van de gemeente
- Organisatie van raden en overlegstructuren
- Eventuele andere initiatieven om de inspraak van burgers met betrekking tot de gemeente te bevorderen
Deze verplichting geldt tevens voor de OCMW-raad voor wat betreft volgende vormen van inspraak:
- Recht van inwoners om voorstellen en vragen op de agenda van de OCMW-raad te zetten
- Recht van eenieder om verzoekschriften in te dienen bij de organen van het OCMW
- Eventuele andere initiatieven om de inspraak van burgers met betrekking tot het OCMW te bevorderen
Via de vaststelling van een participatiecharter wil het lokaal bestuur van Oostkamp voldoen aan bovenvermelde decretale verplichtingen, maar wil het daarbij verder dan gaan dan deze verplichtingen.
Het charter is een document voor zowel gemeente Oostkamp als voor het OCMW van Oostkamp.
De bedoeling van het document is in de eerste plaats een overzicht bieden van alle mogelijkheden die er zijn in het kader van participatie aan het lokaal beleid. Het document houdt daarbij een engagementsverklaring vanuit het lokaal bestuur in. Daarnaast is het de bedoeling om in dit charter de nodige procedures te vermelden en te verwijzen naar andere beslissingen of regelgeving waarop de participatiemogelijkheid gestoeld is. Vele elementen zijn immers (gedeeltelijk) geregeld via hogere regelgeving, al dan niet met ruimte voor eigen lokale invulling. Tenslotte komt ook de set spelregels rond hoe lokaal bestuur en burger met elkaar omgaan in het kader van participatie komt aan bod.
Via het charter wordt bijgevolg ook voldaan aan de verplichting opgenomen in artikel 302 van het Decreet over het Lokaal Bestuur, met name dat zowel de Gemeenteraad als de OCMW-raad bij reglement een systeem van klachtenbehandeling moeten organiseren. Het klachtenreglement wordt volledig geïntegreerd in het participatiecharter.
Tenslotte wordt via het participatiecharter de keuze van het lokaal bestuur om burgerinitiatieven, die de doelstellingen opgenomen in het beleidsplan mee helpen realiseren, te ondersteunen bevestigd. Er is eind 2019 reeds een toelagereglement vastgesteld, in aanvulling hierop worden in het participatiecharter de voorwaarden waaraan een burgerinitiatief moet voldoen om als voldoende gedragen te worden beschouwd door de bevolking en om een toelage te kunnen krijgen vanuit het lokaal bestuur verder uiteengezet.
De opbouw van het charter volgt in grote lijnen de structuur van de participatieladder. De laagste trap van de ladder is informeren. Dat is de breedste en meest toegankelijke stap, de basis om verder te kunnen. De hoogste trap van de ladder is coproductie: het samen vorm geven aan een verbonden, betrokken, toegankelijke en duurzame gemeente kan op verschillende manieren.