Hoe wordt er omgegaan met hemelwater, wateroverlast en droogte? De richtlijnen en visie hierover werden vastgelegd in een hemelwater- en droogteplan voor Oostkamp. Dat werd in samenwerking met Aquafin en de betrokken stakeholders opgesteld. Op die manier zetten alle partijen samen de wegwijzers uit om Oostkamp klaar te maken voor de gevolgen van klimaatverandering. Zowel bedrijven, landbouwers, waterbeheerders en gemeente, maar ook alle inwoners maken mee het verschil. Samen willen we de gemeente duurzaam doorgeven aan de volgende generatie.
Waarom doen we het?
Het klimaat verandert, daar kan tegenwoordig niemand meer omheen. In de hele wereld stapelen de weerextremen zich op en sneuvelen records. Ook Oostkamp ontsnapt hier niet aan. In de winter regent het vaker, in de zomer dan weer minder. Korte maar intense regenbuien wisselen lange droge periodes af. Dat heeft gevolgen voor onze samenleving.
De laatste jaren stijgt het aantal situaties van watertekort én wateroverlast. Denk maar aan de recente overstromingen en de extreem droge en warme zomers van de afgelopen jaren. Vorige zomer waren er veel neerslagdagen, maar juni en september waren dan weer uitzonderlijk warm en zonnig. Droogte en wateroverlast zijn problemen die de gemeente niet onderschat. Daarom stelden we in samenwerking met rioolnetbeheerder Aquafin een plan op.
Wat is een hemelwater- en droogteplan?
Het is een integrale ruimtelijke visie uitgewerkt over hoe er op lange termijn zal omgegaan worden met hemelwater om de economische, maatschappelijke en ecologische gevolgen van wateroverlast en droogte te beperken.
Het plan omvat een uitgebreide analyse (hoofdstuk 2) van o.a. reliëf, bodemstructuur, het stelsel van waterlopen, grondwater en rioleringen, het ruimtegebruik met zijn verhardingspercentages, klimatologische vaststellingen en lopend beleid.
Vanuit enkele algemene principes (hoofdstuk 3) geeft het een antwoord over waar en hoe het hemelwater dat afkomstig is van bestaande en geplande wegen, woningen, bedrijfsgebouwen en (on)verharde oppervlakten kan worden geïnfiltreerd en vertraagd afgevoerd. Er wordt ook bekeken waar er ruimte voor water gecreëerd moet worden.
Voordelen
Het hemelwater- en droogteplan levert de gemeente volgende voordelen op:
- Betere weerbaarheid tegen wateroverlast
- Betere weerbaarheid tegen droogte
- Verhoogde waterkwaliteit
- Meer klimaatgerichte aanpak voor hemelwater
- Het is een hulpmiddel voor gerichte en slimme investeringen in een robuust watersysteem
Oplossingen – nog meer water opvangen
Water heeft ruimte nodig. Dat is zo in de buurt van beken en rivieren, maar ook in de rioleringen op straat. Veel van de bestaande rioleringsbuizen zijn niet aangepast aan de grote hoeveelheid water die soms op heel korte tijd uit de lucht komt vallen. Ook wateroverlast vanuit de rioleringen dreigt dus vaker voor te vallen.
Met het hemelwaterplan inventariseren we waar nog bijkomend kan ingezet worden op maatregelen om het water ter plaatse te houden. Door water op verschillende plaatsen nog meer op te vangen of af te leiden naar tuinen, op groendaken, in wadi’s en plantenvakken, vermijden we dat riolen overbelast geraken. Ontharding en infiltratie zorgen er dan weer voor dat het grondwater aangevuld blijft. We zetten dus niet enkel in op het ontwerp van wegen en de aanleg van gescheiden rioleringen, maar ook op de ontharding van pleinen en straten of de (her)inrichting van groenzones en groenblauwe netwerken. Ook thuis of op het bedrijf kunnen inwoners en ondernemers mee het verschil helpen maken!
Oplossingen: nog meer inzetten op infiltratie
Bij infiltratie pakken we het probleem aan bij de bron. We zorgen ervoor dat regenwater zoveel mogelijk in de bodem kan infiltreren. Water dat afstroomt naar rioleringen en beken, kan bij hevige regenval voor wateroverlast zorgen. Als regenwater niet in de bodem kan doordringen, zakt ook het grondwaterpeil en dat is heel nadelig voor plant, dier en mens, zeker in droge periodes.
Concrete oplossingen
Het hemelwaterplan bevat projecten waar de gemeente op lange termijn op in willen zetten, maar het plan voorziet ook nu al enkele concrete oplossingen:
- Afkoppelen van grachtinlaten E40 op de gemengde rioleringen;
- Zoeken naar buffermogelijkheid in beekvalleien om wateroverlast stroomafwaarts te vermijden vb. ter hoogte van de Koebroekdreef in Ruddervoorde;
- Weghalen van onnodige verharding om water te laten infiltreren zoals we reeds deden in de wijken Pecsteen en Kroonhove;
- Optimale buffering en infiltratie voorzien bij wegenwerken zoals bv reeds gerealiseerd in de Sijslostraat en in ontwerpfase voor de Westkantstraat;
- Toezien op naleving van de hemelwaterverordening rond hergebruik en infiltratie van regenwater;
- In overleg met de betrokkenen stuwen plaatsen op grachten rond Bergenstraat om hemelwater lokaal vast te houden.
Benieuwd naar wat de uitdagingen in jouw buurt zijn?
Neem een kijkje naar de actielijst 5.2 waar concrete acties per deelgebied opgesomd zijn.
Wat kunnen inwoners van 8020 doen?
Via de pagina Klimaatproof 8020 vind je tips en handige checklists voor:
- de plaatsing van een regenwaterton,
- de aanleg van een wadi in je tuin waar regenwater de tijd heeft om rustig in de bodem te sijpelen
- tips om je oprit of terras te ontharden, zo komt ruimte vrij voor meer groen en biodiversiteit
- hoe leg je een groendak aan
- welke premies kan je hier allemaal voor aanvragen?
Ben jij eigenaar van een gracht? Dan dien je deze goed te onderhouden.
Grachten zijn immers erg belangrijk voor de waterhuishouding.
- Ze voeren het regenwater af bij een hevige regenbui en voorkomen wateroverlast.
- Ze bufferen het water van daken, wegen, verhardingen, …
- Ze zorgen dat het water in de bodem kan infiltreren in plaats van rechtstreeks af te voeren naar het riool. Op die manier dragen ze ook bij tot het verminderen van waterschaarste in tijden van droogte.
