Wat zijn blauwalgen?
Blauwalgen komen zowel voor in zoet als in zout water en zijn eigenlijk geen algen, maar bacteriën. Hun wetenschappelijke naam is cyanobacteriën. Blauwalgen krijgen meestal pas aandacht als ze bloeien en een drijflaag vormen.
Voor bloei moeten een aantal factoren aanwezig zijn:
- een (te) hoog gehalte aan voedingsstoffen (nutriënten) in het water
- een hoge watertemperatuur
- een gebrek aan stroming waardoor de bacteriën lange tijd ter plaatse blijven
Daarom komen de bloeien vooral ’s zomers voor in stilstaand of traag stromend water.
Bij bloei vormen de bacteriën een drijflaag, die zichtbaar wordt als een blauwgroene tot roodbruine, olieachtige laag, drijvend op het wateroppervlak. Als de cyanobacteriën volop bloeien en de drijflaag dikker wordt, dan drijven de cyanobacteriën dichter bij elkaar en vormen ze een stinkende brij. De blauwalgen sterven dan massaal af en scheiden giftige stoffen af. Deze giftige stoffen kunnen bij hoge concentraties schadelijk zijn voor mens en dier.
Richtlijnen bij vaststelling blauwalgen
Omdat er ernstige gezondheidsrisico’s zijn bij contact met de bloei van blauwalgen of bij de inname van water waarin toxines aanwezig zijn geproduceerd door blauwalgen, adviseert De Vlaamse Milieumaatschappij om wateronttrekking voor besproeiing van voedingsgewassen en voedergewassen en veedrenking te verbieden.
Daarnaast wordt ook geadviseerd om maatregelen te nemen voor de verschillende vormen van waterrecreatie. Recreatie vanaf de oever (vissen vanop de oever of een steiger, picknicken,…) en pleziervaart blijven in principe mogelijk, maar voorzichtigheid is geboden met activiteiten waarbij er rechtsreeks contact is met het oppervlaktewater. Deze vormen van recreatie worden ontraden (kajakken, kanovaren, suppen roeien, bootvissen) of zelfs verboden (waterskiën, windsurfen, zwemmen …).
Hou er ook rekening mee dat er de toxines ook ernstige risico’s met zich meebrengen voor huisdieren. Laat uw honden dus zeker niet in het water zwemmen!
Als er blauwalgen vastgesteld worden, worden dus normaal een aantal richtlijnen en verboden vastgelegd. Die worden op de gemeentelijke website en sociale media aangekondigd en ook terplekke geafficheerd.