Bermbeheer

Inhoud

Ecologisch beheer van bermen en graszones is anders maaien waardoor we graspleintjes en grasbermen vol bloemen krijgen. Bloemrijk grasland dat niet vaak gemaaid wordt, is aantrekkelijk voor insecten zoals vlinders, bijen en hommels. Die zijn belangrijk voor het natuurlijk evenwicht van je buurt, want een rijk insectenleven trekt ook andere dieren aan zoals vogels, zoogdieren en amfibieën. Het idee van "Maai Mei niet" trekken we zo het hele jaar door.

Wat houdt duurzaam maaibeheer precies in?

Gefaseerd maaien

Op plaatsen waar het kan, kiezen we bewust voor gefaseerd maaien. Daarbij worden delen van graszones slechts twee keer per jaar gemaaid (= lang gras), terwijl de andere delen regelmatiger gemaaid worden (= kort gras). Insecten en kleine dieren vinden in het lange gras betere schuilplekken en meer voedsel. Bloemen krijgen ook meer kans om te bloeien, wat positief is voor bijen en andere nuttige insecten.

Aanplant van bloembollen

De afgelopen jaren zijn meer dan 100.000 bloembollen aangeplant op verschillende locaties. Deze bloemen bloeien vroeg in het jaar en trekken nuttige insecten aan, zoals bijen. Die zones worden pas voor een eerste keer gemaaid in juni. Voorbeelden van zo’n zones zijn
het Europaplein, het rondpunt in de Terluchtestraat in Ruddervoorde en op diverse plekken in de wijken Nieuwenhove en Ter Elst.

Bermbeheer voor meer biodiversiteit

De gemeente heeft ongeveer 300 km gemeentelijke wegbermen in beheer. Daarnaast maait de gemeente ook de wegbermen langs de gewestwegen in opdracht van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). Dit gaat over de N50 en N368.
Wanneer en hoeveel keer we de wegbermen maaien, mag de gemeente niet zomaar zelf kiezen. Dit is vastgelegd in het Bermbesluit. Wegbermen mogen pas een eerste keer gemaaid worden na 15 juni en een tweede keer na 15 september. Afwijkingen zijn mogelijk als er een bermbeheerplan opgemaakt is, dat goedgekeurd is door de Vlaamse overheid. Sinds 2011 heeft de gemeente zo’n goedgekeurd bermbeheerplan.
In 2021 is dit geactualiseerd. Ook AWV heeft sinds 2023 een bermbeheerplan waarin bepaald wordt wanneer en hoeveel keer de wegbermen langs de gewestwegen gemaaid moeten worden.
Bij het bepalen van de maaidata en -frequentie in deze bermbeheerplannen wordt rekening gehouden met verschillende elementen:

  • het verhogen van de biodiversiteit
  • de invloed van de klimaatsverandering en weersomstandigheden
    • gras groeit al vroeger tijdens zachte winters en staat tegen mei al vrij hoog
    • de bloeitijden schuiven op: als de wettelijke termijn van het Bermbesluit gevolgd worden, betekent dat dat er gemaaid moet worden  als de bloemen volop bloeien.
  • verkeersveiligheid
  • vrije fietspaden

Het merendeel van de bermen wordt 2 keer per jaar gemaaid. Een eerste keer tussen 1 mei en 1 juli en een tweede keer tussen 15 september en 1 oktober. Een aantal bermen worden echter al vroeg in het voorjaar gemaaid (vanaf 15 april) en pas voor een tweede keer in het najaar.
Op plaatsen met veel schaduw (en dus weinig grasgroei) worden wegbermen slechts 1 keer in het najaar gemaaid.