Een beleidskeuze voor een centrum op mensenmaat
Oostkamp heeft een traditie in vooruitkijken, plannen maken en daar stap voor stap naartoe werken. In het masterplan Centrum Oostkamp kiest de gemeente bewust voor een straatinrichting die verschillende doelen combineert: een kwalitatieve leefomgeving, plaats voor de actieve weggebruiker (fietsers en voetgangers) en een sterk handelscentrum. Het Gemeenteplein moet nog meer het hart van het centrum worden. Een leuke, aantrekkelijke omgeving waar mensen elkaar ontmoeten, genieten van een terrasje en zich veilig kunnen verplaatsen. We moeten er de ruimte teruggeven aan de actieve weggebruikers.
Vanuit die doelstelling en het overtuigende advies van de mobiliteitsexperten en politie is beslist om de verkeerslichten aan het Gemeenteplein (kruispunt Kortrijksestraat – Brugsestraat – Majoor Woodstraat – Stationsstraat) definitief te verwijderen.
Visie van de experten
Sinds augustus 2023 stonden de verkeerslichten al op knipperstand door de bouwwerken aan de Schooldreef. Dat gaf de politie en mobiliteitsexperten van Vectris ruim de tijd om de verkeerssituatie goed te bekijken en te evalueren. De conclusies zijn duidelijk:
- Het verkeer verloopt vlotter zonder lichten. De lichten op dit kruispunt zorgden vaak voor onnodige wachttijden.
- In het begin was het wennen, maar al snel bleek dat het verkeer veilig bleef verlopen. De gemeente heeft in de beginperiode extra wegmarkeringen aangebracht en zitelementen en plantenbakken verplaatst voor een betere zichtbaarheid.
- Onderzoek toont aan dat bestuurders en fietsers alerter zijn op kruispunten zonder lichten. Ze nemen bewuster deel aan het verkeer en maken meer oogcontact met andere weggebruikers.
- Verkeerslichten zijn er in de eerste plaats om auto’s te sturen. Daarmee geef je eigenlijk het signaal dat fietsers en voetgangers zich moeten aanpassen. Terwijl het net omgekeerd zou moeten zijn. In een zone 30 passen verkeerslichten niet.
Stijn Devos, Mobiliteitsexpert Vectris: “Verkeerslichten worden vooral ingezet om de doorstroming op drukke kruispunten te verbeteren. We associëren lichten dan ook eerder met een verkeersomgeving buiten een centrum waar hogere snelheden gangbaar zijn. Op kruispunten in een centrum biedt een gewone voorrangsregeling een veilig kader aan alle verkeersdeelnemers. Het wegbeeld zonder lichten past beter bij het Gemeenteplein en ondersteunt de zone 30.”
Verkeersveiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid
Sommige mensen voelen zich minder veilig op het kruispunt nu de verkeerslichten weg zijn. De gemeente begrijpt dit, maar ook groen licht gaf een vals gevoel van veiligheid. Bij groen letten de mensen minder goed op omdat ze er van uit gingen dat ze veilig het kruispunt konden oprijden of oversteken. Bijvoorbeeld: als voetgangers groen kregen om de Stationsstraat of Majoor Woodstraat over te steken, kregen ook auto’s uit de Kortrijksestraat of Brugsestraat groen licht. Maar als die auto’s afsloegen in de richting van de oversteek, moesten ze eigenlijk voorrang geven aan de voetgangers. Dit zorgde soms voor verwarring.
Veiligheid op de weg is een én-én-verhaal: de gemeente moet voor een overzichtelijke en veilige inrichting zorgen én van de weggebruikers verwachten we respectvol en voorzichtig gedrag.
1. Duidelijke en veilige infrastructuur
Naast de bestaande aanpassingen voorzien we nog:
- Digitale snelheidsborden: om de chauffeurs te herinneren aan de zone 30.
- Wegmarkeringen in de Stationsstraat: om de bestuurders te laten afremmen vooraleer de Brugsestraat op te rijden.
- Fietsstraat aan de bocht aan de kerk: om de auto’s achter de fietsers te houden.
De palen van de verkeerslichten verdwijnen als deze maatregelen zijn uitgevoerd.
2. Verkeersgedrag van iedereen telt: samen zorgen we voor een veilige, leefbare en aangename dorpskern.
- Iedereen: maak oogcontact met de andere weggebruikers en toon respect voor elkaar.
- Chauffeurs: respecteer de maximumsnelheid van 30 km/u.
- Fietsers uit Stationsstraat of Majoor Woodstraat: steek de Brugsestraat recht over.
- Voetgangers: kijk goed uit vooraleer je oversteekt.
Jan de Keyser, burgemeester: Met het masterplan Future Proof Oostkamp bouwen we aan een leefbaar centrum waar het goed wonen, werken én winkelen is. Het Gemeenteplein moet nog meer het hart van het centrum worden: een plek van ontmoeting, waar mensen zich veilig kunnen verplaatsen en graag winkelen of een terrasje doen. De zone 30 vormt al langer de basis voor een verkeersveilig centrum. Het verwijderen van de verkeerslichten op het Gemeenteplein, gebaseerd op het overtuigende advies van de mobiliteitsexperten en politie, sluit daarbij aan en versterkt het beeld van een centrum op mensenmaat.
Verkeersveiligheid is iets wat we samen maken. De gemeente zorgt voor een duidelijke en veilige inrichting van het centrum, maar ook weggebruikers moeten hun steentje bijdragen. Wie zich respectvol gedraagt en zich aan de maximumsnelheid van 30 km/u houdt, helpt mee aan een veilige omgeving. Zo geven we voetgangers en fietsers de ruimte die ze verdienen.
