Vaststellen aanpassen meerjarenplan 2020-2025 – budgetten 2023 Gemeente en OCMW

De Gemeenteraad buigt zich op 15 december 2022 over de aanpassing van het meerjarenplan 2020-2025 en legt daarbij ook de budgetten voor 2023 vast.

Zoals alle organisaties staat de gemeente voor grote uitdagingen naar aanleiding van de crisis. Er zijn veel loonindexaties en ook bij aanbestedingen zijn de offertes steevast een stuk hoger dan de ramingen. Dit is ten gevolge van de inflatie, maar ook door de schaarste van bepaalde producten en grondstoffen en de voorzichtigheid van de aanbieders. Toen in 2019 het financieel meerjarenplan 2020-2025 opgemaakt werd, konden de corona-pandemie en andere oorzaken voor de huidige crisis niet voorzien worden. Elk jaar worden de plannen daarom afgetoetst aan de realiteit en bijgestuurd. De gemeente moet dit jaar meer dan ooit bewuste keuzes maken en maatregelen nemen om budgettair rond te komen. De visie en het pleidooi voor schaalvergroting om de beperkte budgettaire middelen nog efficiënter ten diensten van de bevolking in te zetten worden daarmee bekrachtigd. Een intensere samenwerking tussen de aanpalende gemeentebesturen, bij voorkeur via een fusieoperatie is meer dan ooit aan de orde.

En toch kan het lokaal bestuur Oostkamp een sluitende aanpassing meerjarenplan 2020-2025 en budget 2023 voorleggen met een nadruk op de verdere uitbouw van de dienstverlening en de diverse initiatieven op het vlak van vrije tijd en sociale ondersteuning. Tenslotte trekt de gemeente verder resoluut de kaart van investeren in aangepaste infrastructuur zowel wat betreft de gebouwen, o.a. sociale hub, renovatie theater De Valkaart, herbestemming kerkgebouw Baliebrugge en oprichten polyvalente zaal Hertsberge, als op het vlak van wegenis- en rioleringswerken, o.a. fietspaden/wegenis-rioleringswerken Sijslostraat, wegenis-rioleringswerken Westkant, herinrichting Schooldreef, groot onderhoud landelijke wegen, verdere verledding openbare verlichting,…

Naast de aanpassing van het meerjarenplan 2020-2025 worden ook een aantal belangrijke toelagen vastgelegd in de Gemeenteraad van december. Zo zijn er de toelagen voor de gemeentelijke vzw’s. In totaal wordt 119.750 euro aan toelagen voorzien waarvan 47.250 euro voor SPWOK (speelpleinwerking), 20.000 euro voor JOC, 15.000 euro voor het Verbroederingscomité en 37.500 euro voor Cowgom, de personeelswerking van gemeente, OCMW en AGB-O. Daarnaast is er ook toelage voor de hulpverleningszone 1 voor een bedrag van als gevolg van de forse loonindexatie en de gestegen energie- en grondstoffenkosten. Hierin zit voor 2023 een stijging van 4% als gevolg van de forse loonindexatie en de gestegen energie- en grondstoffenkosten.

Aanpassen meerjarenplan Gemeente en OCMW 2020-2025

De budgetten op het vlak van exploitatie en investeringen van zowel gemeente als OCMW werden tegen het licht gehouden en waar nodig en op basis van de gewijzigde omstandigheden aangepast.

Het uitgangspunt van het openbaar bestuur blijft daarbij ongewijzigd, zoals trouwens ook wettelijk voorzien, zowel het resultaat op kasbasis als de autofinancieringsmarge (= de mogelijkheid om nog te investeren met financiering met leningen) blijven voor elk jaar in de periode 2020-2025 positief!

De vermelde bedragen in onderstaande toelichting hebben steeds betrekking op de periode 2022-2025. De stijging/daling is de vergelijking met de cijfers van de eerste aanpassing 2022 van het meerjarenplan 2020-2025.

EXPLOITATIE

Waar gaan de voorziene financiële middelen naartoe?

De verschuiving van de budgetten meerjarenplan 2020-2025 situeert zich voor de exploitatie-uitgaven op de volgende groepen uitgaven:

• aankoop goederen en diensten: voor de periode 2022-2025: 40,1 miljoen euro: + 2,8 miljoen euro. Er is voor gemeente en OCMW samen een stijging met 1,9 miljoen euro voor de energiekosten (gas en elektriciteit). Verder zijn er volgende wijzigingen bij:
  • OCMW:
    • §  uitgaven ouderenwoningen/assistentiewoningen vervallen vanaf 2023 (-270.000 euro/jaar)
    • §  kosten opvang ontheemden: + 147.000 euro in 2022 en 2023
  • Gemeente:
    • §  dienstenvergoeding AGB: + 110.000 euro voor 2022 en 2023
    • §  digibanken: + 200.000 euro in 2022 en 2023 en 100.000 euro in 2024. De gemeente ontvangt als penhouder wel een toelage van 500.000 euro
    • §  stijging budget wegen/groen: + 150.000 euro/jaar
    • §  kosten afvalverwerking: + 150.000 euro/jaar vanaf 2023
• personeelskosten: voor de periode 2022-2025: 55,8 miljoen euro, d.i.:+ 0,5 miljoen euro. De stijging is relatief gering ondanks de sterke loonindexatie van 2022 (5 indexaties) en 2023 (3 voorziene indexaties). Deze relatieve stijging geeft evenwel een vertekend beeld. Het is immers zo dat de poetsdienst aan huis met ingang van 2023 niet langer via het OCMW zal georganiseerd worden waardoor die personeelskost vervalt ( raming van 600.000 euro per jaar), wat evenwel leidt tot een daling van de werkingsontvangsten. Daarnaast werd ook krapper geraamd en werd de aanwerving van een aantal functies uitgesteld.
• toegestane werkingssubsidies: voor de periode 2022-2025: 23,15 miljoen euro: + 0,45 miljoen euro. De stijging is gevolg van:
  • enerzijds is er een stijging van zo’n 180.000 euro/jaar wegens het verschuiven van de mantelzorgattentie van individuele hulpverlening naar toegestane werkingssubsidies OCMW
  • daarnaast daling van het exploitatieverlies S-divisie Farys (-168.000 euro in 2022) en van de bijdrage voor de BKO (-50.000 euro). Verder daalt de toelage aan de besturen van de eredienst op basis van hun begrotingen 2023 met 135.000 euro. Tenslotte stijgt de toelage aan Hulpverleningszone 1 West-Vlaanderen voor de jaren 2023-2025 met 163.450 euro voor de periode 2023-2025.
• individuele hulpverlening OCMW: voor de periode 2022-2025: 4,73 miljoen euro: - 0,22 miljoen euro. De daling is het gevolg van het verschuiven van de mantelzorgpremie naar toegestane werkingssubsidies (-180.000 per jaar euro voor 2022-2025) Daarnaast is werd een bijkomende financiële steun asielzoekers (+ 240.000 euro in 2022 en 2023).
• financiële uitgaven (intresten op leningen): voor de periode 2022-2025: 3,2 miljoen euro: -0,3 miljoen euro. De daling van de intresten op de leningen is het gevolg van:
  • daling van de leningsintrest door de voorziene extra opname van 18 miljoen leningen (-7,8 mi) in de periode 2023-2025. De opname van deze nieuwe leningen is evenwel afhankelijk van de uitvoering van de betrokken werken en de kasgeldpositie van de gemeente
  • als rentevoet voor de op te nemen leningen werd uitgegaan van een rentevoet van 3%. Eerder bedroeg deze rentevoet 1,5 à 2%

Waar komen de voorziene financiële middelen vandaan?

De verschuiving van de budgetten meerjarenplan 2020-2025 situeert zich voor de exploitatie-ontvangsten op de volgende groepen ontvangsten:

• belastingen: 87,15 miljoen euro: + 6,2 miljoen euro. De stijging is het gevolg van:
  • ontvangst uit de onroerende voorheffing ligt hoger dan voorzien. Dit op basis van de effectieve meer ontvangst 2022 (+ 50.000 euro), de raming van de ontvangsten van de Vlaamse Belastingdienst voor 2023 en de prognose tot 2025 voor een totaal van + 2,96 miljoen meer ontvangsten. De stijging is het rechtstreekse gevolg van de gestegen indexatie van de kadastrale inkomens op basis van de evolutie van het gezondheidsindexcijfer.
  • wat de aanvullende personenbelasting betreft ontvingen we van FOD Financiën een bijgestelde raming voor 2022 met een meer ontvangst van 0,46 mi euro en een raming voor 2023 van 12,1 mi euro (+ 2,6 mi euro). De forse stijging voor 2023 is enkel voor 2023 en is het gevolg van een nieuwe boekhoudingswerkwijze bij FOD Financiën waardoor in 2023 éénmalig 14 in de plaats van 12 maanden worden uitbetaald.
• diverse Vlaamse toelagen: 40,86 miljoen euro: + 1,79. Er zijn wel volgende verschuivingen:
  • Gemeente:
    • §  toelage digibanken: + 500.000 euro periode 2022-2024
    • §  bijkomende algemene werkingssubsidies Septemberakkoord:
      •         189.429 euro in 2023
      •         249.885 euro in 2024
      •         300.265 euro in 2025
  • OCMW:
    • §  subsidie steun ontheemden Oekraïne: 240.000 euro/jaar voor 2022 en 2023 euro
    • §  subsidie opvang ontheemden Oekraïne: 121.000 euro in 2022 en 80.000 euro in 2023
    • §  toelage Fedasil: - 75.020 euro
    • §  bijkomende algemene werkingsmiddelen energie: 68.639 euro voor 2022-2024
• diverse ontvangsten uit de werking: 15,3 miljoen euro: - 0,6 miljoen euro. De wijzigingen situeren zich op de volgende domeinen:
  • OCMW: daling met 0,6 miljoen euro, nl.:
    • §  vanaf 2023 eerst voor de helft en vanaf 2024 vallen de ontvangsten uit het verhuren van de assistentiewoningen weg
• dividenden intercommunales: 2,1 miljoen euro: er is geen evolutie in de voorziene dividenden gas en elektriciteit

INVESTERINGEN

Het totaal van de investeringen van de gemeente en het OCMW voor de periode 2022-2025 bedraagt na aanpassing van het meerjarenplan maar liefst 53,4 miljoen euro. Dit is een stijging met 0,4 miljoen euro. Deze stijging is enerzijds het gevolg van het doorschuiven van een aantal investeringen van 2021 naar 2022, maar vooral van de gevoelige stijging van de bouwkosten van de werken die in uitvoering zijn en van de raming van de projecten die op stapel staan. Er moet immers rekening worden gehouden met een stijging van 10% tot wel 30% van de bouwkosten ingevolge de gestegen grondstoffenprijzen en de personeelskosten. De belangrijkste investeringen in uitvoering zijn voor het OCMW de uitbouw van de sociale hub in de Stationsstraat en de renovatie van de woning Sint-Elooisstraat. Voor de gemeente zijn o.a. de renovatie van het theater,  de wegenis-rioleringswerken Sijslostraat met aanleg van een vrijliggend fietspad via het Fietsfonds van de provincie, en de grote onderhoudswerken aan landelijke wegen in uitvoering. Daarnaast starten volgend jaar belangrijke investeringen van de gemeente zoals de polyvalente zaal Hertsberge, de herbestemming kerk Baliebrugge, wegenis-rioleringswerken Westkant en Schooldreef. Intussen worden in samenwerking met vzw Ter Luchte plannen uitgewerkt voor het oprichten van het nieuwe wzc Ter Luchte dat uiterlijk tegen 1 januari 2029 operationeel zou moeten zijn.

De investeringsontvangsten bedragen voor de periode 2022-2025 19,2 miljoen euro. Dit is een stijging met 3,2 miljoen euro. De stijging is het gevolg van het inschrijven van een éénmalige erfpachtvergoeding voor de overdracht van de GAW in Ruddervoorde naar vzw Ter Luchte.

FINANCIERING

Het saldo van de investeringen dat niet met eigen middelen, investeringstoelagen of de opbrengst uit verkoop van onroerend goed kan worden gefinancierd, wordt voorzien met de opname van leningen. Er is ondanks het gestegen investeringsvolume een daling met 7,8 miljoen euro op te nemen leningen van 25,8 naar 18 miljoen euro. De voorziene leningen zullen evenwel pas opgenomen worden als bepaalde projecten effectief in uitvoering zijn en voor zover dat de financiële middelen ontoereikend zouden zijn om met eigen middelen te financieren. Hoe dan ook werd rekening gehouden met een rentevoet van 3% voor de op te nemen leningen en werd de intrest en de kapitaalaflossing gebudgetteerd voor de daaropvolgende jaren.

Toelage gemeente en OCMW aan vzw’s

De gemeente heeft een aantal jaren terug een aantal vzw’s opgericht om bepaalde opdrachten van de gemeente meer zichtbaar te maken. De volgende vzw’s werden opgericht: Cowgom voor de personeelswerking, SPWOK voor de speelpleinwerking, Joc Artisjoc voor het jeugdhuis Brugsestraat, Verbroederingscomité voor de contacten met de buitenlandse verbroederingsgemeenten en Uitleendienst Feestmateriaal voor het verhuren van feestmateriaal aan de Oostkampse verenigingen. Elk van deze verenigingen heeft een eigen structuur en organisatie en krijgt van de gemeente een jaarlijkse toelage om het werkingsbudget sluitend te maken. In totaal wordt 119.750 euro aan toelage voorzien waarvan 47.250 euro voor SPWOK, 20.000 euro voor Joc, 15.000 euro voor het Verbroederingscomité en 37.500 euro voor Cowgom, de personeelswerking van gemeente, OCMW en AGB-O.

Daarnaast is er in de schoot van het OCMW de vzw OostCans. Vzw OostCans heeft als doel in te staan voor de voedselbedeling, maar ook voor het activeren van langdurig werkzoekenden … In  2023 worden de activiteiten uitgebreid in de sociale hub in de Stationsstraat waar onder meer een sociale kruidenier zal ingericht worden. De vzw OostCans krijgt van het OCMW een toelage van 70.000 euro om de sociale hub uit te baten.

Toelage Hulpverleningszone 1 West-Vlaanderen

Bij het opstarten van Hulpverleningszone 1 West-Vlaanderen op 1 januari 2015 werd de verdeelsleutel voor de periode 2015-2025 van de totale gemeentelijke toelage tussen de 17 steden en gemeenten van de zone afgesproken. Concreet betekent dit voor de gemeente Oostkamp dat Oostkamp voor 2023 3,1251% van de totale toelage van 30.675.319 euro ten laste neemt of omgerekend 958.635 euro. De gemeentelijke toelage stijgt voor 2023 met 4% dit als gevolg van de forse loonindexatie en de gestegen energie- en grondstoffenkosten. Een verdere stijging van de toelage in de komende jaren wordt in het vooruitzicht gesteld. De gemeente Oostkamp streeft ernaar om binnen de hulpverleningszone de best mogelijke dienstverlening voor de inwoners te kunnen helpen garanderen. Daartoe beschikt Oostkamp met een hoofdpost in Oostkamp en een voorpost in Ruddervoorde.

Aanpassen meerjarenplan AGB-O

Het AGB-O als zelfstandige juridische entiteit werd in 2006 opgericht met het oog om de intussen nieuw opgerichte gebouwen, nl. het Veiligheidsgebouw en OostCampus, in een btw-omgeving en te exploiteren. Zo maakt het AGB-O zoals de gemeente en het OCMW een eigen meerjarenplan op. Het meerjarenplan van het AGB-O richt zich enerzijds op de exploitatie van de beide sites en het uitvoeren van de nodige investeringen in beide gebouwen. De gebruikers, o.a. de gemeente, het OCMW, de politiezone, de hulpverleningszone en de gemeentelijke vzw’s zijn gebruiker van de sites en betalen daarvoor een gebruiksvergoeding voor het gebruik van het gebouw en voor de ter beschikking gestelde diensten zoals IT, energie, telefonie,…

In totaal bedraagt het exploitatiebudget zo’n 2,3 mi euro. Dit budget is vrij veel gestegen als gevolg van de gestegen energiekosten. Het investeringsprogramma 2023 bedraagt zo’n 1,5 mi euro en heeft hoofdzakelijk betrekking op het vernieuwen van de servers, het herinrichten van de loketten in OostCampus en het uitvoeren van energiebesparende maatregelen in het Veiligheidsgebouw. Alle investeringen die het AGB-O voor de gemeente en de politiezone uitvoert worden door beide besturen voorgefinancierd wat inhoudt dat het AGB-O op zich geen schuldenlast opbouwt.